Dagje Efteling met de klas resulteert in ontslag op staande voet voor basisschooljuf

Afgelopen maand zijn er in de media al verschillende berichten verschenen over het ontslag op staande voet van een basisschooljuf. Zij besloot op eigen houtje een dagje naar de Efteling te gaan met haar klas; volgens de juf zelf slechts een goedbedoelde actie. Deze actie kwam haar echter wel duur te staan. De werkgever besloot de basisschooljuf namelijk de meest vergaande ontslagmaatregel op te leggen, door haar op staande voet te ontslaan. De basisschooljuf besloot dit ontslag op staande voet vervolgens aan te vechten bij de rechtbank, maar de rechtbank bekrachtigde het ontslag – met alle verstrekkende gevolgen van dien voor de basisschooljuf. In deze blog lichten we nader toe wat zich in deze uitspraak precies voordeed en hoe de rechtbank tot haar oordeel is gekomen.

Wat deed zich in deze zaak voor?

De basisschooljuf is sinds 1 januari 2021 werkzaam op een Amsterdamse school voor speciaal basisonderwijs, voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. Het gaat om kinderen met een gemiddeld IQ van 62. Voor groep Rood – de groep van deze basisschooljuf – stond op 10 maart 2023 een klassenuitje gepland. De basisschooljuf had aan haar directeur voorgesteld om dit klassenuitje in te vullen door met haar klas naar de Efteling in Kaatsheuvel te gaan. De directeur van de school stemde hier echter niet mee in. Wél stond de directeur achter een excursie naar Space Expo in Noordwijk. Om op de locatie van Space Expo te kunnen komen, had de directeur twee busjes geleend van andere scholen.

Op 10 maart 2023 is groep Rood vertrokken onder begeleiding van de basisschooljuf, een collega en een externe kracht. Zij gaan echter niet naar Space Expo, maar tóch naar de Efteling.

De basisschooljuf plaatst vervolgens op 17 maart 2023 een bericht in de nieuwsbrief van de school, waarin zij in strijd met de waarheid verslag doet van een excursie naar Space Expo.

Op 21 maart 2023 vindt een directeurenoverleg plaats, waarbij onder meer een door de accountant opgestelde fiscale scan werd besproken. Hieruit bleek dat met de geleende busjes te hard was gereden op de A2 op 10 maart 2023 en dat de eindbestemming die dag tóch Kaatsheuvel was.

De directeur heeft de basisschooljuf naar aanleiding hiervan uitgenodigd voor een gesprek op 24 maart 2023. In dit gesprek wordt de basisschooljuf geconfronteerd met het geconstateerde, waarop zij toegeeft op 10 maart 2023 inderdaad met groep Rood naar de Efteling te zijn gegaan, en niet naar Space Expo. Het door haar geschreven bericht in de nieuwsbrief zou gebaseerd zijn geweest op een bezoek van haarzelf met haar eigen kinderen aan Space Expo. Maar daarmee bleef het inderdaad nog wel een leugen. In het gesprek wordt de basisschooljuf erop gewezen, dat zij zich in haar acties heeft laten leiden door emotie en dat zij totaal niet heeft stilgestaan bij de risico’s van haar acties. De ouders van de kinderen waren immers niet op de hoogte van de daadwerkelijke bestemming.

Op 27 maart 2023 heeft er een vervolggesprek plaatsgevonden, ditmaal met de bestuurder van de school. In dit gesprek is de basisschooljuf op staande voet ontslagen vanwege het zonder toestemming meenemen van de leerlingen van groep Rood naar de Efteling in plaats van Space Expo, het onware bericht in de nieuwsbrief, en het willens en wetens voorliegen van haar werkgever over waar ze op 10 maart 2023 met haar klas was geweest.

Met welke argumenten vecht de basisschooljuf het ontslag op staande voet aan?

De basisschooljuf accepteert dit ontslag op staande voet niet en verzoekt de rechtbank om het ontslag te vernietigen. De argumenten die namens de basisschooljuf worden aangedragen, gaan onder meer over het niet ‘onverwijld’, oftewel onmiddellijk gegeven ontslag op staande voet en het ontbreken van een dringende reden.

Het ontslag zou in de eerste plaats niet onverwijld zijn gegeven; het heeft immers enkele weken geduurd voordat de basisschooljuf met de rittenregistratie werd geconfronteerd, en daarna heeft zij nota bene nog enkele dagen doorgewerkt.

Daarnaast zou er volgens haar geen dringende reden aanwezig zijn voor het ontslag. Het idee was om het klassenuitje naar de Efteling een verrassing te laten zijn. Hierbij zou het nooit de intentie zijn geweest om de directie of ouders voor te liegen. De basisschooljuf geeft weliswaar toe dat ze geen toestemming had om naar de Efteling te gaan, maar dat zou vanwege de kosten zijn geweest. Toen de externe begeleider de kosten voor zijn rekening wilde nemen, is besloten het klassenuitje naar de Efteling alsnog door te zetten. Het leek de basisschooljuf leuk om met een bijzondere verrassing te komen voor haar klas, met kinderen uit kansarme gezinnen.

Al met al had de basisschooljuf naar eigen zeggen alleen maar goede bedoelingen. Het bezoek aan de Efteling is daarom wat de basisschooljuf betreft niet zodanig verwijtbaar dat er voldoende dringende reden is voor een ontslag op staande voet. Daar dient verder in meegewogen te worden dat de basisschooljuf altijd goed heeft gefunctioneerd en haar gedrag altijd goed c.q. correct is geweest.

Hoe oordeelde de Rechtbank over deze situatie?

De rechtbank oordeelt in de eerste plaats dat het ontslag op staande voet wel degelijk onverwijld is gegeven. De waarheid is door het verzwijgen van het werkelijke reisdoel door de basisschooljuf pas aan het licht gekomen op 21 maart 2023 door het uitlezen van de black box van het busje dat zij had gebruikt. De basisschooljuf heeft vervolgens de kans gekregen haar verhaal te doen in het gesprek op 24 maart 2023 en is vervolgens op 27 maart 2023 door de bevoegde bestuurder op staande voet ontslagen. Het feit dat er 17 dagen tussen het bezoek aan de Efteling en het ontslag op staande voet zit, is wat de Rechtbank betreft te wijten aan het feit dat de basisschooljuf de waarheid tot het gesprek op 24 maart 2023 zelf had verzwegen.

Verder oordeelt de Rechtbank dat er in deze ook sprake is van een dringende reden die het gegeven ontslag op staande voet rechtvaardigt. De juf had immers geen toestemming om met de klas naar de Efteling te gaan en heeft dit toch gedaan; nota bene zonder voldoende begeleiding. De basisschooljuf heeft daarmee een onaanvaardbaar risico genomen, dat tot zeer ernstige gevolgen had kunnen leiden. Door het onprofessionele en eigenmachtige optreden van de basisschooljuf wisten de school maar ook de ouders van de (kwetsbare) kinderen niet waar zij zich op 10 maart 2023 een groot deel van de dag hebben bevonden. Dit is wat de rechtbank betreft echt onacceptabel. Dat het bewuste klassenuitje goed is afgelopen, maakt de visie van de rechtbank in deze niet anders.

Hier komt dan nog bij, dat de basisschooljuf tegen haar werkgever heeft gelogen en daarbij zelfs zo ver is gegaan dat zij een vervalst verslag in de nieuwsbrief heeft geplaatst. Dit valt wat de rechtbank betreft niet goed te praten.

De rechtbank komt dan ook tot het oordeel dat het gegeven ontslag op staande voet terecht is gegeven en daarmee dus in stand blijft. Dit met alle gevolgen van dien voor de basisschooljuf. Als we de mediaberichten moeten geloven is de basisschooljuf het niets eens met het oordeel van de rechtbank en heeft zij aangekondigd in hoger beroep te gaan bij het gerechtshof. Wij zijn erg benieuwd of het gerechtshof het oordeel van de rechtbank volgt of dat het hof tot een ander oordeel komt.

Meer weten?
Voor al je arbeidsrechtelijke vragen – ook over het onderwerp: ontslag op staande voet – kun je altijd vrijblijvend contact opnemen met mr. Linda Prop van Anderz Advocaten.