Het coronavaccin op de werkvloer: hoe zit dat juridisch?
Het coronavaccin op de werkvloer: hoe zit dat juridisch?
Ook Nederland is volop bezig met het vaccineren tegen het coronavirus. Mogelijk ben je al gevaccineerd, zit je nog op een oproep te wachten, of wil je jezelf juist helemaal niet laten vaccineren. Iedereen zal hier zijn eigen mening en gedachtes over hebben.
Je bent in Nederland ook niet verplicht jezelf te laten vaccineren tegen corona. Je mag zelf beslissen of je wel of geen coronavaccin neemt. Dit vloeit voort uit onze grondrechten, namelijk het recht op de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam. Maar ook uit het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer.
Ondanks het feit dat je dus niet verplicht bent je te laten vaccineren tegen corona, roept het wel of niet laten vaccineren bij werkgevers en werknemers de nodige vragen op. Mag een werkgever een werknemer bijvoorbeeld de toegang tot de werkplek weigeren als hij of zij niet is gevaccineerd? Levert het weigeren van het coronavaccin door een werknemer een grondslag op voor ontslag? Is een werkgever nog wel verplicht tot loondoorbetaling als een werknemer de coronavaccinatie weigert en vervolgens ziek thuis zit met corona? En wat als een werknemer zich wél laat vaccineren, heeft een werknemer dan recht op verlof met behoud van loon? Dit zijn enkele voorbeelden van vragen die veel werkgevers en werknemers op dit moment bezig houden. In deze blog geven we een antwoord op deze vier veelvoorkomende vragen.
Weigeren toegang tot de werkplek
Als werkgever mag je een werknemer niet zomaar de toegang tot de werkplek weigeren als hij of zij niet gevaccineerd is tegen corona of bijvoorbeeld weigert een vaccinatiebewijs te laten zien. Onder bepaalde voorwaarden is iemand de toegang tot de werkvloer weigeren desondanks tóch toegestaan. Als werkgever dien je hierbij wel de volgende zaken in acht te nemen:
- een vaccinatiebewijs moet effectief en noodzakelijk zijn voor het bereiken van de beoogde doelstelling;
- een vaccinatiebewijs moet proportioneel en de minst ingrijpende maatregel zijn om de beoogde doelstelling te bereiken;
- werkgevers moeten potentiële schadelijke gevolgen minimaliseren;
- het niet tonen van een vaccinatiebewijs mag niet leiden tot ongerechtvaardigde uitsluiting en discriminatie;
- werkgevers moeten zich houden aan de privacywetgeving;
- werkgevers moeten periodiek evalueren of de inzet van het vaccinatiebewijs nog voldoet aan de voorwaarden.
De hierboven opgenomen opsomming maakt duidelijk dat er steeds per situatie een belangenafweging zal moeten worden toegepast. Die afweging zal in het geval van een werknemer die werkt in een zorginstelling met kwetsbare patiënten eerder in het voordeel van werkgever uitvallen – en dus de mogelijkheid bieden om de werknemer toegang tot de werkplek te weigeren -. Anders ligt dat in werksituaties waarbij een werknemer bijvoorbeeld ook thuis kan werken of op een andere afdeling te werk kan worden gesteld; in dat geval zullen er naar verwachting minder snel problemen optreden als een werknemer niet is gevaccineerd.
Ontslag
Een werkgever mag een werknemer niet ontslaan puur vanwege het feit dat een werknemer zich niet laat vaccineren tegen corona. Het al dan niet laten vaccineren tegen corona is namelijk vandaag de dag een vrije keuze van een werknemer.
Toch kunnen onderliggende feiten en omstandigheden – zeker als een werknemer door zich niet te laten vaccineren zijn/haar functie niet meer kan uitoefenen – natuurlijk wel maken dat arbeidsrechtelijke consequenties gerechtvaardigd zijn. Blijf er als werkgever wel rekening mee houden dat ontslag echt de uiterste maatregel is en dat hiertoe een aantoonbare wettelijke grondslag vereist is; óók als je afscheid wenst te nemen van een werknemer die zich toevallig niet heeft laten vaccineren. Zorg in ieder geval te allen tijde voor een goed onderbouwd dossier.
Positief getest op corona, maar vaccinatie geweigerd en toch recht op loon
Heeft een werknemer het coronavaccin geweigerd en wordt hij of zij vervolgens positief getest? Dan ben je als werkgever gewoon verplicht het loon door te betalen gedurende de periode dat de werknemer ziek thuis zit. Het weigeren van de vaccinatie tegen corona maakt namelijk nog niet dat een werknemer erop uit is geweest ziek te worden of opzettelijk besmet te worden met het coronavirus.
Een werkgever mag het loon wél stopzetten als een werknemer aantoonbaar – door opzet of grove schuld – ziek is geworden.
Recht op vaccinatieverlof met behoud van loon
Een werknemer mag zich onder werktijd laten vaccineren. In dat geval heeft hij of zij recht op zogenoemd ‘vaccinatieverlof’ met behoud van het normale loon. Het vaccinatieverlof geldt overigens alleen voor de tijd die nodig is voor de prik en voor de verplaatsing van en naar het vaccinatiecentrum.
Meer weten?
Tot zover de antwoorden op enkele vragen over het coronavaccin op de werkplek. Heb je als werkgever of werknemer nog meer vragen hierover? Neem dan gerust contact op met Anderz Advocaten, mr. Linda Prop, tel: 0164-212721, e-mail: linda@anderzadvocaten.nl. Wij staan graag klaar voor het beantwoorden van al je vragen over dit onderwerp.
