Vakantiedagen? Hoe zit het eigenlijk met vakantierechten?

Het einde van het jaar 2015 nadert. Voor we het weten is 2016 een feit. Het nieuwe jaar betekent een frisse start, goede voornemens en het uitspreken van bepaalde wensen. Wellicht wil je komende zomer eindelijk eens die droomreis maken, met de gehele familie op wintersport of ben je juist toe aan een wat langere periode er tussen uit. Met welke regels heb je dan in 2016 rekening te houden? Hieronder geven we je antwoord geven op de meest gestelde vragen omtrent vakantiedagen.

Vakantiedagen? Hoeveel heb je er eigenlijk als werknemer?

Als werknemer heb je in Nederland recht op vakantie met behoud van je salaris. Het wettelijk aantal vakantiedagen per jaar is minimaal 4 keer het aantal werkdagen per week. Bij een volledige werkweek heb je dus recht op (5×4=) 20 vakantiedagen per jaar. Werk je parttime, dan worden de vakantiedagen naar evenredigheid berekend. In de van jouw werkgever ontvangen arbeidsovereenkomst dan wel de daarop van toepassing verklaarde CAO (Collectieve Arbeidsovereenkomst) staat beschreven op hoeveel vakantiedagen per jaar jij recht hebt. Het zou zomaar kunnen dat jouw werkgever jou meer dan 20 dagen heeft gegeven. Alle dagen boven de 20 worden de bovenwettelijke vakantiedagen genoemd. Heb je bijvoorbeeld 25 vakantiedagen, dan heb je dus 5 bovenwettelijke vakantiedagen. Mocht je nu nog geen jaar in dienst zijn van jouw werkgever, dan dien je er rekening mee te houden dat jouw hoeveelheid vakantiedagen naar evenredigheid wordt berekend.

De vakantieplannen zijn gemaakt, maar hoe vraag je als werknemer vakantie aan?

Vakantiedagen vraag je schriftelijk aan bij jouw werkgever. Jouw werkgever is in principe verplicht jouw verzoek tot opname van vakantiedagen te honoreren. Echter kan de situatie zich voor doen dat een aantal werknemers op hetzelfde moment vakantie willen opnemen. In dat soort gevallen biedt overleg de beste uitkomst. Jouw arbeidsovereenkomst of de daarop van toepassing zijnde CAO vermeldt vaak precies de te volgen procedure bij het aanvragen van vakantie. Mocht je seizoensgebonden arbeid verrichten, dan kan het zijn dat werkgever bepaalde periodes geen vakantieopname kan accepteren. Tevens kan het zo zijn dat werkgever een vaste periode aanhoudt voor vakantie, bijvoorbeeld de bouwvak of in het onderwijs de schoolvakanties. In dit soort gevallen ben je als werknemer gebonden aan de door werkgever vastgestelde vakanties.

Afgelopen jaar heb je niet al je vakantiedagen opgemaakt, kan je deze als werknemer oneindig opsparen?

Het is mogelijk om vakantiedagen op te sparen en dus mee te nemen naar een volgend jaar. Let er wel goed op dat je de wettelijke dagen (20 in totaal) binnen 6 maanden na het opbouwjaar dient op te nemen. Dus mocht je op dit moment nog wettelijke dagen hebben openstaan van 2015 dan moet je deze vóór 1 juli 2016 opnemen anders komen ze te vervallen. Heb je ook bovenwettelijke dagen (de dagen boven de 20) dan kun je deze wel gedurende 5 jaar opsparen. Uitzonderingen zijn mogelijk, maar wel in overleg met werkgever. Zo bestaat er bijvoorbeeld de mogelijkheid om afwijkende afspraken te maken als je als werknemer buiten je eigen schuld om geen vrije dagen hebt kunnen opnemen, omdat het extreem druk was op het werk.

Je hebt nog de nodige vakantiedagen van afgelopen jaren openstaan, kun je als werknemer ook kiezen voor uitbetaling van deze openstaande dagen?

Alleen de bovenwettelijke dagen mogen worden uitbetaald. Heb je als werknemer 25 vakantiedagen gekregen, dan kun je er dus 5 laten uitbetalen door werkgever. Dit overigens wel in overleg met werkgever.

Wat nu als je als werknemer onverhoopt ziek wordt op vakantie, ben je dan je vakantiedagen kwijt?

Als je tijdens je vakantie ziek wordt, dan moeten de betreffende vakantiedagen worden omgezet in ziektedagen. De ziektedagen worden dan ook doorbetaald door de werkgever. Let wel op dat je je officieel ziek moet melden bij je werkgever tijdens je vakantie en je je aan de controlevoorschriften dient te houden. Laat je immers niets horen aan werkgever, dan loop je het risico je vakantiedagen ongeacht ziekte kwijt te zijn.

Je bent al enige tijd ziek/arbeidsongeschikt, heb je als werknemer dan recht op vakantie?

Ben je als werknemer langdurig ziek of arbeidsongeschikt dan bouw je gewoon vakantiedagen op net als een arbeidsgeschikte werknemer. Als zieke werknemer kun je ook vakantie opnemen, maar dit enkel indien werkgever en de Arbodienst/bedrijfsarts daartoe toestemming hebben gegeven. Het mag immers niet zo zijn dat het je herstel en/of re-integratie in de weg staat. De Arboarts kan het beste beoordelen of het maken van een reis niet schadelijk is voor jouw gezondheid dan wel het herstel belemmerd. Houd er wel rekening mee dat de vakantiedagen die je opneemt tijdens ziekte ook op je vakantiedagentegoed in mindering worden gebracht.

Je hebt jaren aan een stuk gewerkt: het is tijd voor een sabbatical, maar kan dat zomaar?

Een sabbatical houdt in feite een bepaalde vaak wat langere periode onbetaald verlof in. De wet schrijft niets voor omtrent een sabbatical, zodat een werkgever niet verplicht is mee te werken aan dergelijke voornemens. Je hebt als werknemer dus geen recht op een sabbatical. Al kunnen hieromtrent wel nadere afspraken zijn gemaakt in jouw arbeidsovereenkomst of CAO. Kijk dit daarom altijd eerst goed na alvorens je over jouw voornemens met werkgever in gesprek gaat. Bereid ook goed de argumenten voor op basis waarvan jij van mening bent dat een sabbatical voor jou het komende jaar de uitgelezen mogelijkheid vormt. Mocht jouw werkgever akkoord zijn met het nemen van een sabbatical zorg dan dat bepaalde afspraken hieromtrent goed worden vastgelegd, zoals dat je terug mag komen, je sabbatical vroegtijdig eindigt bij eventuele ziekte/arbeidsongeschiktheid, de wijze waarop je contact met werkgever onderhoudt en dat werkgever je niet zomaar mag ontslaan. En vergeet niet het financiële plaatje te onderzoeken, nu op werkgever geen loonbetalingsverplichting rust gedurende de periode dat je onbetaald verlof geniet.

Tot zover de antwoorden op veel gestelde vragen van werknemers omtrent vakantiedagen. Mocht jij nu ook goede voornemens of bepaalde wensen hebben maar twijfel je over jouw mogelijkheden wat betreft vakantiedagen, neem dan gerust eens vrijblijvend contact op met Anderz Advocaten, jouw specialist op het gebied van arbeidsrechtelijke vraagstukken.